Η αναζήτηση λύσεων για τον περιορισμό της λεξιπενίας απασχολεί έντονα εμάς τους φιλολόγους. Συνήθως προτείνουμε την ανάγνωση διαφόρων ειδών κειμένων (λογοτεχνικά βιβλία, άρθρα, δοκίμια κ.λπ.). Άραγε θα μπορούσαμε να πάμε ένα βήμα παραπέρα; Να χρησιμοποιήσουμε παιχνίδια ίσως; Το παιχνίδι κρεμάλα θεωρώ ότι είναι ιδανικό για τον εμπλουτισμό λεξιλογίου! Πάμε να σας το παρουσιάσω!
Για τον εμπλουτισμό λεξιλογίου δείτε επίσης Συννεφόλεξο: Ένα Χρήσιμο Εργαλείο για τα Νέα Ελληνικά
Πώς παίζεται το παιχνίδι;
Προετοιμασία
1. Διαβάζουμε ένα κείμενο μέσα στην τάξη.
2. Χωρίζουμε τους μαθητές/ τριες μας σε 2 ομάδες.
3. Κάθε ομάδα ρίχνει το ζάρι. Η ομάδα που θα φέρει τον μεγαλύτερο αριθμό θα ξεκινήσει το παιχνίδι.
Διαδικασία Παιχνιδιού
1. Ξεκινάει η πρώτη ομάδα και αναζητά μέσα στο κείμενο προς εξέταση μια λέξη και βρίσκει μια συνώνυμη ή αντώνυμή της. Αυτήν τη λέξη (τη συνώνυμη/ αντώνυμη κι όχι την αρχική) θα χρησιμοποιήσουν αργότερα στην κρεμάλα τους. Ο/Η εκπαιδευτικός επιβεβαιώνει αν είναι όντως συνώνυμη/αντώνυμη. Αν όχι, η ομάδα χάνει τη σειρά της και ξεκινάει το παιχνίδι η δεύτερη ομάδα.
*Σε περίπτωση που δε βρισκόμαστε στην έναρξη του παιχνιδιού αλλά σε επόμενο στάδιό της, κάθε ομάδα χάνει 1 πόντο κάθε φορά που δε βρίσκει συνώνυμη/ αντώνυμη λέξη και συνεχίζει μέχρι να βρει άλλη συνώνυμη/ αντώνυμη. Ο/Η εκπαιδευτικός επιβεβαιώνει ή όχι.
2. Αφού ολοκληρωθεί η παραπάνω διαδικασία, σηκώνεται στον πίνακα παίκτης/ τρια της ομάδας (διαφορετικός/η κάθε φορά) και σχεδιάζει μία κρεμάλα και τόσες παύλες όσα και τα γράμματα της συνώνυμης/ αντώνυμης λέξης που πρέπει να βρει η αντίπαλη ομάδα. Η αρχική λέξη δεν αναφέρεται από την ομάδα, για να μη δοθεί σημαντική βοήθεια.
3. Οι παίκτες/τριες της αντίπαλης ομάδας συζητούν μεταξύ τους και προτείνουν πιθανά γράμματα. Κάθε φορά που βρίσκουν ένα γράμμα, αυτό γράφεται στην αντίστοιχη θέση από τον παίκτη/τρια που είναι σηκωμένος/η στον πίνακα. Κάθε φορά που ένα γράμμα δεν υπάρχει στη λέξη ο παίκτης/ τρια σχεδιάζει σταδιακά ένα ανθρωπάκι (κεφάλι, σώμα, αριστερό χέρι, δεξί χέρι, αριστερό πόδι, δεξί πόδι).
4. Σε περίπτωση που η ομάδα βρει τη λέξη πριν «καεί», πριν δηλαδή σχεδιαστεί ολόκληρο το ανθρωπάκι, παίρνει 2 πόντους. Στη συνέχεια πρέπει να σχηματίσει δύο προτάσεις, μία με κυριολεκτική και μία με μεταφορική σημασία της λέξης. Παίρνει από 1 πόντο για κάθε σωστή δημιουργία πρότασης.
5. Σε περίπτωση που η ομάδα «καεί» πριν βρει τη λέξη, η αντίπαλη ομάδα αναφέρει τη λέξη συμπληρώνοντας στις παύλες τα γράμματα που λείπουν.
6. Επειδή στόχος μας είναι όχι μόνο να διασκεδάσουν τα παιδιά αλλά και να εμπλουτίσουμε τις γνώσεις τους μέσω του παιχνιδιού, η διαδικασία δε σταματά εδώ για την ομάδα που «κάηκε». Χάνει τους 2 πόντους, επειδή δε βρήκε τη λέξη και περνάει στο επόμενο βήμα. Πρέπει να σχηματίσει δύο προτάσεις, μία με κυριολεκτική και μία με μεταφορική σημασία και να διεκδικήσει από 1 πόντο για κάθε σωστή δημιουργία πρότασης.
7. Το παιχνίδι συνεχίζεται με αλλαγή των ρόλων στις δύο ομάδες.
“bonus Γύρος”
Όταν οι ομάδες ισοβαθμούν (ή θέλετε να υπάρξει και τρίτο στάδιο), μπορείτε να δώσετε ένα σύντομο χρονικό διάστημα, για να δουν και οι δύο ομάδες τις συνώνυμες/ αντώνυμες λέξεις που είχαν να βρουν στην κρεμάλα και να αναζητήσουν την αρχική (συνώνυμη/ αντώνυμη) λέξη μέσα από το κείμενο. (Δείτε 1ο βήμα).
Ο ρόλος του εκπαιδευτικού στο παιχνίδι που σας περιέγραψα είναι περισσότερο συντονιστικός. Αν θέλετε να είναι πιο καθοδηγητικός, θα μπορούσε να δίνει ο ίδιος σε κάθε ομάδα την αρχική λέξη από το κείμενο, για να βρουν οι μαθητές/τριες συνώνυμη ή αντώνυμη. Λέξεις που θεωρεί ότι ανήκουν στην υπό διδασκαλία θεματική.
Με αυτό το παιχνίδι έχουμε επιτύχει σε κάθε στάδιό του να εμπλέκονται και οι δύο ομάδες. Η μία βρίσκει μία συνώνυμη/ αντώνυμη λέξη σε κάποια λέξη του κειμένου και η άλλη, αφού παίξει το παιχνίδι της κρεμάλας, πρέπει να σχηματίσει δύο προτάσεις με διαφορετική λειτουργία γλώσσας!
Χρειάζεσαι Επιμόρφωση Για Τη Χρήση Της Νο 1 Πλατφόρμας Τηλεκπαίδευσης, Του Zoom; Το Online Σεμινάριό Μας Είναι Αυτό Που Ψάχνεις!
Αν σας άρεσε το άρθρο, μην ξεχάσετε να το κοινοποιήσετε!